SUÇA YARDIM ETME

(TCK MD. 39)

 

1- KAVRAM

Suça yardım etme, suç işleme konusunda karar veren kişiye, işleyeceği suça ilişkin olarak maddi veya manevi anlamda, suçun işlenmesini kolaylaştırmak veya suçun işlenmesinden sonraki aşamada yardım etmeyi ifade eder.

Kanunda, “yardım etme” kavramının tanımı olarak bir şablon belirtilmemiş, bu boşluk doktrin ve yargı kararları ile doldurulmuştur. Yardım etme kavramının çok geniş bir alanı kapsaması nedeniyle, kanunda bu konuda bir tanım olmaması kanaatimizce doğru olmuştur.

Ancak kanun koyucu tarafından “hangi hallerde yardım eden sıfatıyla sorumlu olunacağı” konusunda bir açıklama yapılmıştır.

TCK md. 39/2: Aşağıdaki hallerde kişi işlenen suçtan dolayı yardım eden sıfatıyla sorumlu olur:

a) Suç işlemeye teşvik etmek veya suç işleme kararını kuvvetlendirmek veya fiilin işlenmesinden sonra yardımda bulunacağını vaat etmek.

b) Suçun nasıl işleneceği hususunda yol göstermek veya fiilin işlenmesinde kullanılan araçları sağlamak.

c) Suçun işlenmesinden önce veya işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak.

2- CEZA

TCK md. 39/1: Suçun işlenmesine yardım eden kişiye, işlenen suçun ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde, onbeş yıldan yirmi yıla; müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde, on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde cezanın yarısı indirilir. Ancak, bu durumda verilecek ceza sekiz yılı geçemez.

Madde metninden anlaşılacağı üzere, yardım etme durumunda verilecek cezada belirtilen oranlarda indirim yapılacaktır.

3- AZMETTİRME VE SUÇA YARDIM ETME KAVRAMLARI:

Azmettirme kavramı ile suça yardım etme kavramı çoğu zaman karıştırılmaktadır.

Azmettirmede, suç işleme konusunda bir karar ALMAYAN failin, suç işlemesi yönünde karar aldırılması söz konusudur. Suça yardım etmede ise, suç işleme konusunda bir karar ALAN faile işleyeceği suç bakımından bir yardım sağlama söz konusudur.

Suça azmettirme durumunda, azmettiren taraf, suçun işlenmesi konusunda faile suçun öncesinde, suçun işlenmesi sırasında ve sonrasında yardımda bulunmaktadır ancak buradaki yardım “azmettirme” kavramı içerisinde “doğal” olarak yer almaktadır. Yardım etmede ise, failin suç işleme kararında sonra bir yardım söz konusu olmaktadır, faile suçun işlenmesi konusunda zorlama gibi bir durum yoktur.

Suça azmettiren, aynen fail gibi cezalandırılırken, yardım edene TCK md. 39/1'de belirtildiği şekilde cezasında indirim uygulanmaktadır.

4- GÖNÜLLÜ VAZGEÇME SUÇA YARDIM ETME KAVRAMLARI:

Gönüllü vazgeçme (TCK md. 41), failin ya da suça iştirak eden diğer kişilerin birinin veya bir kaçının (azmettiren, yardım eden, şerik, fail) suç işlemekten “hiçbir dış veya iç etkene bağlı olmadan, kendi kararları ile” suç işlemekten vazgeçmeleri anlamına gelmektedir.

Yardım eden sıfatı ile bir suça “iştirak” eden kişi, gönüllü olarak vazgeçer ise, suç tamamlansın veya tamamlanmasın, işlenen veya işlenmesi planlanan suçtan ceza almayacaktır. Hatta teşebbüsten dahi ceza alması mümkün değildir. ANCAK, yardım edenin gönüllü vazgeçme aşamasına kadar yaptığı fiiller suç oluşturuyorsa, o zaman bu suçlardan dolayı sorumluluğu doğacaktır.